ਕਾਵਿਲਿੰਗ ਦਾ ਸ਼ਾਬਦਕ ਅਰਥ ਹੈ, ਕਾਵਿ ਦਾ ਕਾਰਣ। ਜਦੋਂ ਕਾਰਣ ਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇਕੋ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਾਵਿਲਿੰਗ ਅਲੰਕਾਰ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਵਿਲਿੰਗ ਦੇ ਮੂਲ ਵਿਚ ਕਾਰਜ-ਕਾਰਣ ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ। more...

ਕੁੰਡਲੀਆ

ਕੁੰਡਲੀਆ ਛੇ ਚਰਣਾਂ ਵਾਲਾ ਮਾਤਰਕ ਛੰਦ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਹਰ ਚਰਣ ਵਿਚ ੨੪-੨੪ ਮਾਤਰਾਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ ਦੋ ਚਰਣਾਂ ਵਿਚ ੧੩ ਮਾਤਰਾਵਾਂ ਬਾਅਦ ਤੇ ਅਗਲੇ ਚਾਰ ਚਰਣਾਂ ਵਿਚ ੧੧ ਮਾਤਰਾਵਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿਸ਼੍ਰਾਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ more...

ਗੋਸਟਿ

ਗੋਸਟਿ ਸ਼ਬਦ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੀ ‘ਗੋਸ਼ਠ੍’ ਧਾਤੂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ: ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਗਊਆਂ ਦੇ ਠਹਿਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਿਲ ਕੇ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ more...

ਦੁਪਦਾ- ਦੁਪਦੇ

ਦੁਪਦਾ ਇਕ ਸੰਯੁਕਤ ਸ਼ਬਦ ਹੈ, ਜੋ ‘ਦੁ’ (ਦੋ) ਅਤੇ ‘ਪਦਾ’ (ਪਦ) ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਮੇਲ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਸ਼ਬਦ ਜਿਸ ਵਿਚ ਦੋ ਪਦੇ ਹੋਣ ਉਸ ਨੂੰ ‘ਦੁਪਦਾ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ‘ਦੁਪਦਾ’ ਸ਼ਬਦ ਦੋ ਵਾਰ ਆਇਆ more...

ਪ੍ਰਮੇਸ਼ਵਰ

Coming_Soon more...

ਪੰਚਪਦਾ

ਪੰਜ ਪਦਿਆਂ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ‘ਪੰਚਪਦਾ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਥੇ ‘ਪੰਚ’ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ‘ਪੰਜ’ ਅਤੇ ‘ਪਦ’ ਦਾ ਅਰਥ ‘ਪਦਾ’ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਪੰਚਪਦਾ ਇਕ ਬਹੁ-ਪਾਸ਼ਕਾਰੀ ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਸ਼ਬਦ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਸੰਖਿਆ ‘ਪੰਚ’ (ਪੰਜ) more...

ਪੰਡਿਤ

ਪੰਡਿਤ ਦਾ ਅਰਥ ਵਿਦਵਾਨ, ਗਿਆਨਵਾਨ; ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਕਰ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਗਿਆਨ ਰਖਣ ਵਾਲਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਹੈ। ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਦਵਾਨ, ਗਿਆਨੀ, ਵਿੱਦਿਆ ਵਿਚ ਨਿਪੁੰਨ, ਇੰਦਰੀਆਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦਾ more...

ਲੋਕ-ਭਵਨ

ਇਥੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਹਿੰਦੂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚ ਜਿਕਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤਿੰਨਾਂ ਲੋਕਾਂ/ਭਵਨਾਂ (ਤ੍ਰਿ/ਤ੍ਰੈ ਲੋਕ ਜਾਂ ਤ੍ਰਿ ਭਵਨ) ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਹੈ: ਸਵਰਗ ਲੋਕ, ਭੂ/ਮਾਤ ਲੋਕ, ਪਤਾਲ ਲੋਕ ਆਦਿ। ਹਿੰਦੂ ਮਿਥਿਹਾਸ ਕੋਸ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਲੋਕ ਦਾ ਭਾਵ, more...